Funkcje dostępności w plikach PDF

Dokument lub aplikacja posiada funkcje dostępności, jeśli mogą z niej korzystać osoby niepełnosprawne, na przykład niesprawne ruchowo, niewidome lub niedowidzące. Funkcje dostępności w programach Acrobat i Acrobat Reader oraz zawarte w formacie Portable Document Format (PDF) firmy Adobe umożliwiają osobom niepełnosprawnym korzystanie z dokumentów PDF przy użyciu czytników ekranu, programów powiększających obraz na ekranie i drukarek brajlowskich, jak również bez użycia takich narzędzi.

Zwiększenie dostępności plików PDF jest korzystne dla wszystkich użytkowników. Na przykład struktura dokumentu umożliwiająca odczytywanie pliku PDF na głos przy użyciu czytnika ekranu pozwala także na zmienianie formatowania tekstu dokumentu i wyświetlanie go na małym ekranie urządzenia przenośnego. Na podobnej zasadzie działa predefiniowana kolejność dostępu do pól dostępnego formularza PDF, która ułatwi wypełnianie formularzy nie tylko osobom niepełnosprawnym fizycznie, ale także wszystkim pozostałym.

Funkcje dostępności w programach Acrobat i Acrobat Reader dzielą się na dwie szerokie kategorie. Pierwsza to funkcje, które ułatwiają czytanie dokumentów PDF, druga to funkcje, które umożliwiają tworzenie dostępnych dokumentów PDF. Dostępne dokumenty PDF można tworzyć tylko w programie Acrobat, nie w programie Reader.

Funkcje dostępności czytania plików PDF

• Preferencje i polecenia optymalizacji wyjścia dla dodatkowego oprogramowania i urządzeń; np. zapisywanie tekstu dla drukarki brajlowskiej.

• Preferencje i polecenia zwiększające dostępność przeglądania plików PDF; np. automatyczne przewijanie i otwieranie plików PDF na ostatnio czytanej stronie.

• Asystent konfiguracji dostępności umożliwiający określanie większości preferencji dostępności.

• Klawiaturowe zamienniki operacji wykonywanych myszą

• Funkcja ponownego wlewania zawartości, umożliwiająca wyświetlanie tekstu dokumentu PDF większą czcionką oraz tymczasowe prezentowanie wielokolumnowego dokumentu PDF w postaci jednej, czytelnej kolumny.

• Konwersja Odczytaj na głos, umożliwiająca odczytywanie zapisanego tekstu.

• Obsługa czytników ekranu i programów powiększających

Funkcje tworzenia dostępnych plików PDF

• Tworzenie plików PDF ze znacznikami w ich aplikacjach źródłowych

• Konwersja plików PDF bez znaczników na pliki PDF ze znacznikami

• Ustawienie bezpieczeństwa umożliwiające dostęp dla czytników ekranu bez możliwości kopiowania, drukowania, edycji i wyodrębniania tekstu

• Możliwość dodawania tekstu do zeskanowanych stron dla zwiększenia ich dostępności

• (Acrobat Pro) Narzędzia do edytowania kolejności odczytu i struktury dokumentu

• (Acrobat Pro) Narzędzia do tworzenia formularzy PDF z funkcjami dostępności

Niektóre funkcje zwiększania dostępności istniejących już plików PDF są zawarte w programie Acrobat Standard. Program Acrobat Pro umożliwia wykonywanie zadań, takich jak edycja kolejności czytania lub edycja znaczników struktury dokumentu, które są konieczne do tego, aby uczynić dokumenty i formularze PDF bardziej dostępnymi.

Dodatkowe zasoby

Następujące zasoby zawierają dodatkowe informacje o funkcjach dostępności:

• Acrobat — dostępność, omówienie, nowe funkcje i często zadawane pytania: www.adobe.com/accessibility/products/acrobat/

• Tworzenie dostępnych dokumentów PDF: www.adobe.com/accessibility

• Ogólne wskazówki dotyczące dostępności: http://acrobatusers.com/forum/accessibility/

Dostępne pliki PDF mają następujące własności.

Możliwość przeszukiwania tekstu

Dokument składający się z zeskanowanych obrazów jest z natury niedostępny, ponieważ jego zawartość stanowią obrazy, a nie tekst, który można przeszukiwać. Oprogramowanie nie może odczytywać ani wyodrębniać wyrazów, użytkownicy nie mogą zaznaczać ani edytować tekstu, a pliki PDF nie mogą być objęte funkcjami dostępności. Przed skorzystaniem z funkcji dostępności dokumentu zawierającego zeskanowane obrazy należy przekonwertować takie obrazy na tekst, w którym będzie można wyszukiwać informacje, za pomocą oprogramowania do optycznego rozpoznawania znaków (OCR).

Opisy z tekstem zastępczym (Acrobat Pro)

Czytniki ekranu nie mogą odczytywać elementów dokumentu, takich jak obrazy i pola formularzy interaktywnych, jeśli nie jest z nimi skojarzony tekst zastępczy. Czytniki ekranu mogą odczytywać łącza internetowe. Do łączy można dodać opisy jako tekst zastępczy. Tekst zastępczy i podpowiedzi mogą ułatwić pracę wielu użytkownikom, w tym osobom z zaburzeniami utrudniającymi naukę.

Czcionki pozwalające na wyodrębnianie znaków jako tekstu (Acrobat Pro)

Czcionki używane w dostępnych dokumentach PDF muszą zawierać informacje umożliwiające programowi Acrobat wyodrębnienie wszystkich znaków jako tekstu dla celów innych niż wyświetlanie tekstu na ekranie. Program Acrobat wyodrębnia znaki jako tekst Unicode podczas odczytywania pliku PDF za pomocą czytnika ekranu lub funkcji Odczytaj na głos. Program Acrobat wyodrębnia znaki również wtedy, gdy dokument jest zapisywany jako tekst przeznaczony dla drukarki brajlowskiej. Wyodrębnianie znaków nie przynosi oczekiwanych efektów, jeśli program Acrobat nie może określić zasad przekształcania czcionki na znaki Unicode.

Kolejność odczytu i znaczniki struktury dokumentu (Acrobat Pro)

Aby odczytać tekst dokumentu i przedstawić go w sposób zrozumiały dla użytkownika, czytnik ekranu lub inne narzędzie przekształcające tekst na mowę wymaga odpowiedniej struktury dokumentu. Znaczniki struktury dokumentu PDF definiują kolejność odczytu oraz określają nagłówki, akapity, działy, tabele i inne elementy strony.

Interaktywne pola formularza (Acrobat Pro)

Niektóre pliki PDF zawierają formularze wypełniane przez użytkownika na komputerze. Aby pola formularza były dostępne, muszą być interaktywne i umożliwiać użytkownikowi wprowadzanie wartości.

Pomoce nawigacyjne (Acrobat Pro)

Pomoce nawigacyjne w plikach PDF to łącza, zakładki, nagłówki, spis treści oraz predefiniowana kolejność kart dla pól formularzy. Pomoce te pozwalają użytkownikom zrozumieć treść dokumentu bez konieczności przeczytania go w całości. Szczególnie użyteczne są zakładki, które można tworzyć z nagłówków dokumentu.

Język dokumentu (Acrobat Pro)

Określenie języka dokumentu w formacie PDF umożliwia niektórym czytnikom ekranu przełączenie na odpowiedni język.

Zabezpieczenia, które nie kolidują z innym oprogramowaniem wspomagającym (Acrobat Pro)

Niektórzy autorzy plików PDF zastrzegają prawo do drukowania, kopiowania, wyodrębniania, komentowania lub edycji tekstu. Tekst dostępnego pliku PDF musi być dostępny dla czytników ekranu. Program Acrobat pozwala upewnić się, że ustawienia zabezpieczeń nie uniemożliwiają czytnikowi ekranu konwersji tekstu ekranowego na mowę.

Więcej informacji o dostępności w plikach PDF znajduje się na stronie www.webaim.org/techniques/acrobat/.

Informacje o znacznikach, dostępności, kolejności czytania i wlewaniu tekstu

Znaczniki PDF są w dużym stopniu podobne do znaczników XML. Znaczniki PDF pokazują: który tekst stanowi nagłówek, jaka część tekstu stanowi rozdział, który tekst jest zakładką itp. Logiczna struktura znaczników pokazuje organizacyjną strukturę dokumentu. Stąd też znaczniki wskazują kolejność czytania i usprawniają nawigację, zwłaszcza w przypadku długich i skomplikowanych dokumentów, nie wpływając przy tym na wygląd pliku PDF.

Oprogramowanie wspomagające ustala sposób prezentowania i interpretowania zawartości dokumentu na podstawie drzewa struktury logicznej dokumentu. Większość programów wspomagających bazuje na znacznikach struktury dokumentu, na których podstawie określa właściwą kolejność czytania tekstu. Znaczniki struktury dokumentu umożliwiają programom wspomagającym przedstawienie znaczenia obrazów i innych zawartości w alternatywnej formie, np. w postaci dźwięku. Dokument bez znaczników jest pozbawiony informacji o strukturze, a program Acrobat musi interpretować strukturę dokumentu na podstawie ustawienia preferencji Kolejność odczytu. Często powoduje to, że pewne elementy stron są odczytywane w niewłaściwej kolejności albo wcale nie są odczytywane.

Ponowne wlanie tekstu dokumentu przed wyświetleniem go na małym ekranie urządzenia przenośnego opiera się na tych samych znacznikach struktury dokumentu.

W programie Acrobat Pro drzewo struktury logicznej wyświetlane jest w panelu Zakładki. Pokazuje on zawartość dokumentu jako elementy strony zagnieżdżone na różnych poziomach.