- Illustrator Kullanıcı Kılavuzu
- Illustrator’ı tanıyın
- Illustrator’a giriş
- Çalışma alanı
- Çalışma alanı ile ilgili temel bilgiler
- Belge oluşturma
- Illustrator'daki Keşfet paneli ile daha hızlı öğrenin
- Bağlamsal Görev Çubuğu'nu kullanarak iş akışlarını hızlandırma
- Araç çubuğu
- Varsayılan klavye kısayolları
- Klavye kısayollarını özelleştirme
- Çalışma yüzeylerine giriş
- Çalışma yüzeylerini yönetme
- Çalışma alanını özelleştirme
- Özellikler paneli
- Tercihleri ayarlama
- Dokunmatik Çalışma Alanı
- Illustrator’da Microsoft Surface Dial desteği
- Düzenlemeleri geri alma ve tasarım geçmişini yönetme
- Görünümü döndür
- Cetveller, ızgaralar ve kılavuzlar
- Illustrator’da erişilebilirlik
- Çizimi görüntüleme
- Illustrator’ı Touch Bar ile kullanma
- Dosyalar ve şablonlar
- Illustrator’da araçlar
- Bir bakışta araçlar
- Seçme araçları
- Gezinme araçları
- Boyama araçları
- Metin araçları
- Çizim araçları
- Değiştirme araçları
- Üretken Yapay Zeka (Çin ana karasında kullanılamamaktadır)
- Hızlı eylemler
- iPad'de Illustrator
- iPad’de Illustrator uygulamasına giriş
- Çalışma alanı
- Belgeler
- Nesneleri seçme ve düzenleme
- Çizim yapma
- Yazım
- Görüntülerle çalışma
- Renk
- Bulut belgeleri
- Temel bilgiler
- Sorun giderme
- İçerik ekleme ve düzenleme
- Çizim yapma
- Çizim hakkında temel bilgiler
- Yolları düzenleme
- Piksel bakımından kusursuz resimler çizme
- Kalem, Kavis veya Kurşun Kalem aracıyla çizim yapma
- Basit çizgiler ve şekiller çizme
- Dikdörtgen ve yuvarlak ızgaralar çizme
- Mercek parlamaları çizme ve düzenleme
- Görüntüleri izleme
- Yolu basitleştirme
- Sembolizm araçları ve sembol kümeleri
- Yol parçalarını ayarlama
- 5 kolay adımda çiçek tasarlama
- Perspektif ızgarası oluşturma ve düzenleme
- Perspektif ızgarasında nesneler çizme ve değiştirme
- Nesneleri tekrar kullanmak üzere sembollere dönüştürme
- Web iş akışları için pikselle hizalanmış yollar çizme
- Ölçüm
- 3D nesneler ve malzemeler
- Renk
- Boyama
- Nesneleri seçme ve düzenleme
- Nesneleri seçme
- Katmanlar
- Nesneleri genişletme, gruplama ve grubu çözme
- Nesneleri taşıma, hizalama ve dağıtma
- Nesneleri yolda hizalama, yerleştirme ve taşıma
- Nesneleri glife yaslama
- Nesneleri Japonca glife yaslama
- Nesneleri yığınlama
- Nesneleri kilitleme, gizleme ve silme
- Nesneleri kopyalama ve çoğaltma
- Nesneleri döndürme ve yansıtma
- Nesnelere örgü uygulama
- Gerçekçi resim taslakları oluşturma
- Nesneleri yeniden şekillendirme
- Görüntüleri kırpma
- Nesneleri dönüştürme
- Nesneleri birleştirme
- Nesneleri kesme, bölme ve kırpma
- Kukla Çarpıt
- Nesneleri ölçekleme, yamultma ve deforme etme
- Nesneleri karıştırma
- Zarflar kullanarak yeniden şekillendirme
- Nesneleri efektlerle yeniden şekillendirme
- Şekillendirici ve Şekil Oluşturucu araçlarını kullanarak yeni şekiller oluşturma
- Canlı Köşeler ile çalışma
- Dokunma desteği ile geliştirilmiş yeniden şekillendirme iş akışları
- Kırpma maskelerini düzenleme
- Canlı şekiller
- Şekil Oluşturucu aracını kullanarak şekiller oluşturma
- Genel düzenleme
- Yazım
- Metin ekleme ve yazım nesneleriyle çalışma
- Yeniden Akış Görüntüleyici
- Madde işaretli ve numaralandırılmış listeler oluşturma
- Metin alanını yönetme
- Fontlar ve tipografi
- Görüntülerdeki metinleri düzenlenebilir metne dönüştürme
- Metne temel biçimlendirme ekleme
- Metne gelişmiş biçimlendirme ekleme
- Metni içe ve dışa aktarma
- Paragrafları formatlama
- Özel karakterler
- Yola yazma oluşturma
- Karakter ve paragraf stilleri
- Sekmeler
- Adobe Fonts'tan eksik font ekleme
- Arapça ve İbranice fontlar
- Fontlar | SSS ve sorun giderme ipuçları
- Kreatif tipografi tasarımları
- Yazımı ölçekleme ve döndürme
- Satır ve karakter aralığı
- Tireleme ve satır sonları
- Yazım ve dil sözlükleri
- Asya dillerindeki karakterleri formatlama
- Asya dillerinde metinler için oluşturucular
- Karışım nesneleri ile metin tasarımları oluşturma
- Görüntü İzleme’yi kullanarak metin posteri oluşturma
- Özel efektler oluşturma
- Web grafikleri
- Çizim yapma
- İçe aktarma, dışa aktarma ve kaydetme
- İçe aktarma
- Illustrator’da Creative Cloud Libraries
- Kaydetme ve dışa aktarma
- Yazdırma
- Baskıya hazırlama
- Yazdırma
- Görevleri otomatikleştirme
- Sorun giderme
- Düzeltilen sorunlar
- Bilinen sorunlar
- Çökme sorunları
- Çökmeden sonra dosyaları kurtarma
- Güvenli mod
- Dosya sorunları
- Desteklenen dosya formatları
- GPU cihaz sürücüsü sorunları
- Wacom cihaz sorunları
- DLL dosyası sorunları
- Bellek sorunları
- Tercihler dosyası sorunları
- Font sorunları
- Yazıcı sorunları
- Kilitlenme raporunu Adobe ile paylaşma
- Illustrator performansını iyileştirme
- Düzeltilen sorunlar
Illustrator'da nesneleri birleştirmeyi öğrenin.
Illustrator'da, vektör nesnelerini çeşitli yollardan birleştirerek şekiller oluşturabilirsiniz. Oluşturulan yollar veya şekiller, nesneleri birleştirmede kullandığınız yönteme göre değişir.
Nesneleri birleştirme yöntemleri
Yol Bulucu efektleri
Yol Bulucu efektleri, etkileşim modlarını kullanarak birden çok nesneyi bir araya getirmenize olanak tanır. Yol Bulucu efektlerini kullanırken nesneler arasındaki etkileşimleri düzenleyemezsiniz. Bkz. Yol Bulucu efektlerini kullanarak nesneleri birleştirme.
Bileşik şekiller
Bileşik şekiller, birden çok nesneyi bir araya getirmenize ve her nesnenin diğer nesnelerle nasıl etkileşeceğini belirlemenize olanak verir. Bileşik şekiller, dört tür etkileşim sunduklarından, bileşik yollardan daha çok yönlüdür: ekleme, çıkartma, kesiştirme ve dışlama. Ayrıca alttaki nesneler değişmez; dolayısıyla bir bileşik şekildeki her nesneyi seçip düzenleyebilir veya etkileşim modunu değiştirebilirsiniz. Bkz. Bileşik şekilleri kullanarak nesneleri birleştirme.
Bileşik yollar
Bileşik yollar, keserek bir nesneye delik açmak için başka bir nesneyi kullanmanıza olanak verir. Örneğin, iç içe iki daireden bir simit şekli oluşturabilirsiniz. Bileşik yolu oluşturduktan sonra, yollar gruplanmış nesneler olarak hareket eder. Doğrudan Seçim aracını veya Grup Seçimi aracını kullanarak nesneleri ayrı ayrı seçebilir ve değiştirebilir ya da bileşik yolu seçip düzenleyebilirsiniz. Bkz. Bileşik yolları kullanarak nesneleri birleştirme.
Kabarcık Fırçası aracını kullanarak nesneye de ekleyebilirsiniz. Bu fırçayı kullandığınızda boyadığınız yollar eş dolgu nitelikleri kullanan bitişik yollara eklenir. Bkz. Kabarcık Fırçası aracıyla yollar çizme ve birleştirme ve Şekil Oluşturucu aracını kullanarak yeni şekiller oluşturma.
Yol Bulucu efektlerini kullanarak nesneleri birleştirme
Yol Bulucu panelinde gezinme
Nesneleri yeni şekiller oluşturacak şekilde bir araya getirmek için Yol Bulucu panelini (Pencere > Yol Bulucu) kullanabilirsiniz.
Yol veya bileşik yollar yapmak için panelin üst sırasındaki düğmeleri kullanın. Bileşik şekiller oluşturmak için bu sıralardaki düğmeleri Alt veya Option tuşunu basılı tutarak kullanın.
Aşağıdaki şekil modları arasından seçim yapın:
Şekil Alanına Ekle
Bileşenin alanını, alttaki geometriye ekler.
Şekil Alanından Çıkar
Bileşenin alanını, alttaki geometriden kesip çıkarır.
Şekil Alanlarını Kesiştir
Bileşenin alanını kullanarak, maskelerde olduğu gibi, alttaki geometriyi kırpar.
Taşmalı Şekil Alanlarını Dışla
Bileşenin alanını kullanarak, dolgulu alanları deliklere, delikleri dolgulu alana dönüştürerek, alttaki geometriyi ters çevirir.
İlk tıklatmada nihai şekil kombinasyonlarını oluşturmak için panelin alt sırasındaki Yol Bulucu efektleri adı verilen düğmeleri kullanın. (Bkz. Yol Bulucu efektlerini uygulama.)
A. Bütün bileşenler Ekleme modunda B. Karelere Çıkarma modu uygulandığında C. Karelere Kesiştirme modu uygulandığında D. Karelere Dışlama modu uygulandığında
Yol Bulucu seçeneklerini belirleme
Yol Bulucu paneli menüsünden veya Görünüm panelinde bir Yol Bulucu efektini çift tıklatarak Yol Bulucu Seçeneklerini ayarlayın.
Hassasiyet
Yol Bulucu efektlerinin, nesnenin yolunu ne hassasiyette hesaplayacağını etkiler. Hesaplama ne kadar hassas olursa çizim de o kadar ayrıntılı olur ve ortaya çıkan yolu üretmek için daha çok zaman gerekir.
Gereksiz Noktaları Kaldır
Yol Bulucu düğmesini tıklattığınızda gereksiz noktaları kaldırır.
Bölme Ve Anahat Oluşturma İşlemi Boyanmamış Resmi Kaldırır
Böl veya Anahat düğmesini tıklattığınızda, seçili resimdeki dolgusuz nesneleri siler.
Yol Bulucu efektlerini uygulama
Yol Bulucu efektleri, çakışan nesnelerden yeni şekiller oluşturmanıza olanak verir. Efekt menüsünü veya Yol Bulucu panelini kullanarak Yol Bulucu efektlerini uygulayın.
Efektler menüsündeki Yol Bulucu efektleri sadece gruplara, katmanlara ve metin nesnelerine uygulanabilir. Efekti uyguladıktan sonra, orijinal nesneleri seçmeye ve düzenlemeye devam edebilirsiniz. Efekti değiştirmek veya kaldırmak için Görünüm panelini de kullanabilirsiniz. Bkz. Efekt menüsünü kullanarak bir Yol Bulucu efekti uygulama.
Yol Bulucu panelindeki Yol Bulucu efektleri her türlü nesne, grup ve katman kombinasyonuna uygulanabilir. Nihai şekil kombinasyonu bir yol bulucu düğmesini tıklattığınızda oluşturulur; bu işlemden sonra orijinal nesneleri düzenleyemezsiniz. Efekt birden çok nesneyle sonuçlanırsa bunlar otomatik olarak birbiriyle gruplanır. Bkz. Yol Bulucu menüsünü kullanarak bir Yol Bulucu efekti uygulama.
Efektler menüsünü kullanarak bir Yol Bulucu efekti uygulama
-
Aşağıdakilerden birini yapın:
Kullanmak istediğiniz nesneleri birlikte gruplayın ve grubu seçin.
-veya-
Kullanmak istediğiniz nesneleri ayrı bir katmana taşıyın ve o katmanı hedefleyin.
-
Efekt > Yol Bulucu'yu seçin ve bir Yol Bulucu efekti seçin.Not:
Aynı Yol Bulucu efektini kolayca tekrar uygulamak için Efekt > [Efekt] Uygula'yı seçin.
Yol Bulucu panelini kullanarak bir Yol Bulucu efektini uygulama
-
Efekti uygulamak istediğiniz nesneleri seçin.
Yol Bulucu efektini bir gruba veya katmana uygulamak için grubu veya katmanı hedefleyin.
-
Yol Bulucu panelinde (alt sırada) bir yol bulucu düğmesini tıklatın veya (üst sırada) bir Şekil Modu düğmesini Alt (Windows) veya Option (macOS) tuşunu basılı tutup tıklatın.
Yol Bulucu efektleri - özet
Böl
Çizimin bir parçasını, dolgulu yüzey bileşenlerine ayırır (yüzey, çizgi parçasıyla bölünmemiş bir alandır).
Yol Bulucu panelindeki Böl düğmesini kullandığınızda, Doğrudan Seçim veya Grup Seçimi aracını kullanarak, ortaya çıkan yüzeyleri birbirinden bağımsız olarak değiştirebilirsiniz. Böl komutunu uygularken dolgusuz nesneleri silmeyi veya korumayı da seçebilirsiniz.
Kesim
Dolgulu bir nesnenin gizli olan kısmını kaldırır. Konturları kaldırır ve aynı renkten olan nesneleri birleştirmez.
Birleştir
Dolgulu bir nesnenin gizli olan kısmını kaldırır. Konturları kaldırır ve aynı renkle dolgulu olan bitişik veya çakışan nesneleri birleştirir.
Kırp
Resmi bileşen dolgulu yüzeylerine böler ve ardından resimde en üstteki nesnenin sınırları dışında kalan bütün parçaları siler. Konturları da kaldırır.
Anahat
Nesneyi bileşen çizgi parçalarına veya kenarlara böler. Bu komut, üst baskı yapılan nesneler için bindirme gerektiren resimlerin hazırlanmasında yararlıdır. Bkz. Bindirme oluşturma.
Yol Bulucu panelindeki Anahat düğmesini kullandığınızda, Doğrudan Seçim veya Grup Seçimi aracını kullanarak, her kenarı birbirinden bağımsız olarak değiştirebilirsiniz. Anahat komutunu uygularken dolgusuz nesneleri silmeyi veya korumayı da seçebilirsiniz.
Arkadakini Çıkar
Arkadaki nesneleri, en öndeki nesneden çıkarır. Bu komutu kullanarak, bir illüstrasyondaki yığın sıralamasını ayarlayıp illüstrasyonun bazı alanlarını silebilirsiniz.
Bileşik şekilleri kullanarak nesneleri birleştirme
Bileşik şekil, her birine birer şekil modu atanmış olan iki veya ikiden çok nesneden oluşan, düzenlenebilir bir resimdir. Bileşik şekiller karmaşık şekillerin oluşturulmasını kolaylaştırır, çünkü şekle dahil olan her yolun şekil modunu, yığın sıralamasını, şeklini, konumunu ve görünümünü kesin olarak değiştirebilirsiniz.
Bileşik şekiller gruplanmış nesneler olarak davranır ve Katmanlar panelinde <Bileşik Şekil> olarak listelenir. Katmanlar panelini kullanarak, bileşik bir şeklin içeriğini gösterebilir, seçebilir ve değiştirebilirsiniz; örneğin, bileşenlerinin yığın sıralamasını değiştirebilirsiniz. Bileşik bir şeklin bileşenlerini seçmek için Doğrudan Seçim aracını veya Grup Seçim aracını da kullanabilirsiniz.
Bileşik bir şekil oluşturduğunuzda, Ekle, Kesiştir veya Dışla modunda en üstteki bileşenin boyama ve saydamlık niteliklerini devralır. Sonradan, bileşik şeklin boyama, stil veya saydamlık niteliklerini değiştirebilirsiniz. Illustrator uygulaması, Katmanlar panelinde bir bileşeni tek başına hedeflemediğiniz sürece, bileşik şeklin herhangi bir parçasını seçtiğinizde, bileşik şeklin tamamını otomatik olarak hedefleyerek bu işlemi mümkün kılar.
A. Orijinal nesneler B. Oluşturulan bileşik şekil C. Her bileşene ayrı ayrı uygulanan şekil modları D. Bileşik şeklin tamamına uygulanan stil
Bileşik şekil oluşturma
-
Bileşik şeklin parçası olmasını istediğiniz bütün nesneleri seçin.
Bileşik şekle yolları, bileşik yolları, grupları, başka bileşik şekilleri, karışımları, metinleri, zarfları ve çarpıtmaları dahil edebilirsiniz. Seçtiğiniz açık yollar otomatik olarak kapatılır.
-
Aşağıdakilerden birini yapın:
Yol Bulucu panelinde, Alt (Windows) veya Option (Mac OS) tuşu basılı olarak bir Şekil Modları düğmesini tıklatın. Bileşik şeklin her bileşenine, seçtiğiniz şekil modu atanır.
-veya-
Yol Bulucu paneli menüsünde Bileşik Şekil Oluştur'u seçin. Bileşik şeklin her bileşenine, varsayılan değer olarak, Ekle modu atanır.
-
İstediğiniz bileşeni Doğrudan Seçim aracıyla veya Katmanlar panelinde seçip bir Şekil Modu düğmesini tıklatarak bileşenin şekil modunu değiştirin.
Not: En arkadaki bileşenin modunu değiştirmeniz gerekmez; çünkü bu mod, bileşik şekilde önemli değildir.
Not:Maksimum performansı korumak için, çok sayıda ayrı ayrı bileşen kullanmak yerine, (her biri en çok 10 bileşen içeren) bileşik şekilleri başka bileşik şekillerle birleştirerek, karmaşık bileşik şekiller oluşturun.
Bileşik şekli değiştirme
-
Doğrudan Seçim aracını veya Katmanlar panelini kullanarak bileşik şeklin tek bir bileşenini seçin.
-
Seçili bileşene o sırada uygulanmış olan modu anlamak için Yol Bulucu panelinde hangi Şekil Modu düğmesinin vurgulu olduğuna bakın.Not:
Farklı modlar kullanan iki veya daha fazla bileşen seçtiyseniz Şekil Modu düğmelerinde soru işaretleri belirir.
-
Yol Bulucu panelinde, farklı bir Şekil Modu düğmesini tıklatın.
Bileşik bir şekli serbest bırakma ve genişletme
Bileşik bir şekil serbest bırakıldığında, tekrar ayrı ayrı nesnelere ayrılır. Bileşik şekil genişletildiğinde, bileşik nesnenin şekli korunur, ama artık tek tek bileşenlerini seçemezsiniz.
-
Seçim aracını veya Katmanlar panelini kullanarak bileşik şekli seçin.
-
Aşağıdakilerden birini yapın:
Yol Bulucu panelinde Genişlet'i tıklatın.
-veya-
Yol Bulucu paneli menüsünde Bileşik Şekil Genişlet'i seçin.
Katmanlar panelinde bileşik şeklin adı, kullandığınız şekil moduna bağlı olarak, <Yol> veya <Bileşik Yol> olarak değişir.
-veya-
Yol Bulucu paneli menüsünde Bileşik Şekli Serbest Bırak'ı seçin.
Bileşik şekilleri Illustrator ile Photoshop arasında taşıma
Adobe Photoshop uygulamasındaki şekil katmanları ve katman kırpma yolları (vektör maskeleri), bileşik şekil türleridir. Şekil katmanlarını ve katman kırpma yollarını Illustrator uygulamasına aktarıp üzerlerinde değişiklik yapmaya devam edebilirsiniz. Ayrıca, bileşik şekilleri Photoshop uygulamasına da aktarabilirsiniz. Bileşik şekilleri Photoshop uygulamasıyla kullanırken, aşağıdakileri aklınızda tutun:
Sadece katman hiyerarşisinin en üst düzeyinde yer alan bileşik şekiller Photoshop uygulamasına şekil katmanı olarak aktarılır.
Yuvarlaktan başka bir birleşim kullanan bir konturla veya tamsayı olmayan bir punto sayısında kalınlıkla konturla boyanmış olan bileşik şekiller, PSD dosya formatına aktarılırken rasterleştirilir.
Bileşik yol, yolların çakıştığı yerlerde delikler açılacak şekilde boyanmış iki veya daha fazla yol içerir. Nesneleri bileşik yol olarak tanımladığınızda, bileşik yoldaki bütün nesneler, yığın sıralamasında en arkada yer alan nesnenin boyama ve stil niteliklerini devralır.
Bileşik yollar gruplanmış nesneler olarak davranır ve Katmanlar panelinde <Bileşik Yol> olarak listelenir. Bileşik bir şeklin bir kısmını seçmek için Doğrudan Seçim aracını veya Grup Seçim aracını kullanın. Bileşik yolun tek tek bileşenlerinin şeklini değiştirebilirsiniz; ancak tek tek bileşenlerin görünüm niteliklerini, grafik stillerini veya efektlerini değiştiremezsiniz ve bileşenleri Katmanlar panelinde tek tek değiştiremezsiniz.
Bileşik yol oluştururken daha fazla esneklik istiyorsanız bir bileşik şekil oluşturup sonra şekli genişletebilirsiniz.
Bileşik bir yol kullanarak bir nesneye delik açma
-
Delik olarak kullanmak istediğiniz nesneyi seçin ve nesneyi, kesilecek nesneyle çakışacak şekilde konumlandırın. Delik olarak kullanmak istediğiniz başka nesneler için aynı işlemi tekrarlayın.
-
Bileşik yola dahil etmek istediğiniz bütün nesneleri seçin.
-
Nesne > Bileşik Yol > Oluştur'u seçin.
Bileşik yollara doldurma kuralları uygulama
Bileşik yolun sıfır harici sarma yol mu yoksa çift-tek yol mu olduğunu belirleyebilirsiniz.
Sıfır harici sarma dolgu kuralı
Noktanın şeklin dışında mı içinde mi olduğunu belirlemek için matematik denklemleri kullanır. Illustrator, varsayılan kural olarak sıfır harici sarma kuralını kullanır.
Çift-tek dolgu kuralı
Noktanın şeklin dışında mı içinde mi olduğunu belirlemek için matematik denklemleri kullanır. Bu kural, sonuçlarını önceden tahmin etmenin daha kolay olduğu kuraldır, çünkü yolun yönü ne olursa olsun, çift-tek bileşik yol içindeki bölgeler birer atlayarak delik olur. Adobe Photoshop gibi bazı uygulamalar, varsayılan olarak çift-tek kuralını kullanır; dolayısıyla bu uygulamalardan içe aktarılan bileşik yollarda çift-tek kuralı kullanılacaktır.
Kendisiyle kesişen yollar, kendi kendileriyle kesişen yollardır. Bu yolların nasıl görünmesini istediğinize bağlı olarak, bunları sıfır harici sarma yol veya çift-tek yol yapabilirsiniz.
Sıfır harici sarma bileşik yol oluşturduğunuzda, Nitelikler panelindeki bir Yol Yönünü Ters Çevir düğmesini tıklatarak, çakışan yolların delikli olarak mı görüneceğini yoksa dolgulu mu olacağını belirleyebilirsiniz.
A. Dört dairesel yol B. Seçili dairesel yolların bileşik yola dönüştürülmesi C. En içteki yola, Yol Yönünü Ters Çevirme uygulanıyor
Bileşik yolun dolgu kuralını değiştirme
-
Seçim aracını veya Katmanlar panelini kullanarak bileşik yolu seçin.
-
Nitelikler panelinde, Sıfır Harici Sarma Dolgu Kuralı Kullan düğmesini veya Çift-Tek Dolgu Kuralı Kullan düğmesini tıklatın.
Bileşik yoldaki bir deliği, dolgulu bir alana çevirme
-
Bileşik yolda sıfır harici sarma dolgu kuralının kullanıldığından emin olun.
-
Doğrudan Seçim aracını kullanarak bileşik yolun ters çevrilecek parçasını seçin. Bileşik yolun tümünü seçmeyin.
-
Nitelikler panelinde, Yolu Ters Çevir Yönü Kapalı düğmesini veya Yolu Ters Çevir Yönü Açık düğmesini tıklatın.
Bileşik yolu orijinal bileşenlerine geri döndürme
-
Seçim aracını veya Katmanlar panelini kullanarak bileşik yolu seçin.
-
Nesne > Bileşik Yol > Serbest Bırak'ı seçin.