Pliki PDF ze strukturą

Jeżeli podczas eksportowania pliku do formatu Adobe PDF zaznaczy się opcję Utwórz PDF oznakowany (dostępną w obszarze Ogólne okna dialogowego Eksport Adobe PDF), to eksportowane strony zostaną automatycznie opatrzone zestawem znaczników strukturalnych, opisujących zawartość i identyfikujących takie elementy strony, jak nagłówki, wątki i ilustracje. Panel Znaczniki w programie InDesign umożliwia dodanie kolejnych znaczników lub zmodyfikowanie istniejących przed wyeksportowaniem pliku. Wprowadzone zmiany pojawiają się w panelu Struktura (Widok > Struktura > Pokaż strukturę).

Dodając znaczniki do dokumentu InDesign przed jego wyeksportowaniem można zwiększyć dostępność i możliwości ponownego wykorzystania dokumentów Adobe PDF. Jeżeli dokument PDF nie zawiera znaczników, to program Adobe Reader lub Acrobat próbuje oznakować go automatycznie, gdy użytkownik czyta lub ponownie wlewa tekst. Jednak rezultaty takiego znakowania mogą być niezadowalające. Jeżeli wyeksportowany plik PDF nie wydaje się zadowalający, można zmodyfikować jego strukturę znaczników, posługując się narzędziami programu Adobe 6.0 Professional i nowszych wersji. Najbardziej zaawansowane narzędzia zapewnia wersja Acrobat 9 Professional.

Znaczniki zastosowane w celu wyeksportowania dokumentu do pliku PDF nie decydują o tym, które elementy treści są eksportowane, tak jak ma to miejsce w przypadku eksportu XML. Znaczniki takie podają natomiast programowi Acrobat więcej informacji o strukturze treści dokumentu.

Zalety stosowania znaczników

Wprowadzenie znaczników do dokumentu przed wyeksportowaniem go do formatu PDF umożliwia:

• Przypisanie nazw stylów akapitowych InDesign do stylów akapitowych Adobe PDF wyznaczanych znacznikami Acrobat. Pozwala to na stworzenie elastycznego pliku PDF, który będzie można wyświetlać na urządzeniach kieszonkowych i innych mediach.

• Znaczniki drukarskie, tekst i obrazy można oznaczyć i ukryć — tak aby nie pojawiały się one po odświeżeniu dokumentu w programie Acrobat. Na przykład, oznakowanie elementu strony znacznikiem Artifact spowoduje, że nie będzie on wyświetlany po zmianie wyglądu zawartości oznakowanego dokumentu Adobe PDF w celu wyświetlenia go na urządzeniu kieszonkowym, małym wyświetlaczu albo monitorze z dużym powiększeniem.

• Dodawanie do rysunków tekstu alternatywnego, który może zostać odczytany na głos przez specjalne oprogramowanie (np. dla potrzeb użytkowników niewidomych).

• Zastępowanie liter graficznych, np. ozdobnych inicjałów, czytelnymi literami.

• Określanie tytułu zestawu artykułów oraz grupowanie wątków i rysunków w artykuły.

• Porządkowanie wątków i rysunków w kolejności czytania.

• Rozpoznawanie tabel, sformatowanych list i spisów treści. Rozpoznawanie bloków zawartości przynależnych do różnych wątków.

• Dołączanie informacji o formatowaniu tekstu, takich jak wartości Unicode dla znaków, rodzaj odstępów między wyrazami oraz dywizy miękkie i twarde.

Wpływ znaczników na możliwości powtórnego wykorzystania oraz na ułatwienia dostępności

Zawartość dokumentu Adobe PDF można ponownie wykorzystać. Na przykład, raport Adobe PDF zawierający tekst, tabele i obrazy można rozpowszechniać w różnych formatach: w druku lub do czytania z dużego monitora, do przeglądania na urządzeniach kieszonkowych, do czytania na głos przez czytnik ekranu, oraz jako strony HTML do bezpośredniego otwierania w przeglądarce internetowej. Łatwość i niezawodność takiego ponownego wykorzystania zawartości zależy od logicznej struktury dokumentu.

Aby dokumenty Adobe PDF można było skutecznie wykorzystywać w różnych zastosowaniach, należy wprowadzić do nich znaczniki. Znakowanie pozwala uporządkować dokument, tj. utworzyć drzewo jego logicznej struktury. Drzewo struktury logicznej odnosi się do sposobu organizacji zawartości dokumentu, np. strony tytułowej, rozdziałów, sekcji i podrozdziałów. Struktura może definiować precyzyjną kolejność czytania i ułatwić nawigację, szczególnie w przypadku dłuższych i bardziej złożonych dokumentów PDF. Nie zmienia przy tym wyglądu dokumentu.

Osoby, które nie widzą lub nie są w stanie rozpoznać wyglądu dokumentu, mogą skorzystać z technologii pomocniczych. Dzięki strukturze logicznej, takie technologie w niezawodny sposób przetwarzają treść dokumentu. Większość technologii pomocniczych wymaga istnienia struktury, gdyż pozwala im to przekazywać znaczenie treści i obrazów w formacie alternatywnym, np. dźwiękowym. W dokumencie bez znaczników taka struktura nie istnieje; program Acrobat musi ją więc przybliżyć na podstawie preferencji kolejności czytania. Jest to metoda zawodna i często powoduje, że poszczególne części strony są czytane w złej kolejności lub w ogóle pomijane.

W programie Acrobat 6.0 (lub nowszym) znaczniki pojawiają się na karcie Znaczniki; są tam zagnieżdżone zgodnie z definicjami powiązań oznakowanych elementów. W programie Acrobat Standard nie można edytować znaczników. Jeżeli praca bezpośrednio na znacznikach PDF jest niezbędna, należy uaktualnić wersję do Acrobat Professional 9. Więcej informacji można znaleźć w Pomocy programu Acrobat.

Znajomość i optymalizacja ponownego wlewania tekstu

Dokument PDF można podać procedurze ponownego wlewania tekstu, która zapewnia jego czytelność na urządzeniach kieszonkowych, małych wyświetlaczach albo standardowych monitorach przy dużym powiększeniu, bez potrzeby przewijania każdego wiersza w poziomie.

Ponowne wlanie tekstu do dokumentu Adobe PDF powoduje, że do nowego dokumentu trafia część zawartości, a część jest pomijana. W większości przypadków do nowego dokumentu wlewany jest tylko tekst czytelny. Tekst czytelny obejmuje artykuły, akapity, tabele, obrazy i sformatowane listy. Do elementów, które nie są uwzględniane w dokumencie zawiniętym zaliczają się: formularze, komentarze, pola podpisów cyfrowych i dodatkowe elementy stron, np. numery stron, nagłówki i stopki. Strony zawierające zarówno elementy czysto tekstowe, jak i pola formularzy czy podpisów cyfrowych, nie są zawijane. Teksty pionowe są zawijane w poziomie.

Tworząc dokumenty PDF, użytkownik może zoptymalizować je do ponownego wlewania, wprowadzając strukturę znaczników. Odpowiednie oznakowanie dokumentu daje pewność, że zawinięty dokument będzie wyświetlany w zamierzonej przez autora kolejności, a kolejne jego fragmenty – mimo umieszczenia na różnych stronach lub w różnych kolumnach – nie będą przeplatane innymi fragmentami. Kolejność czytania zależy od drzewa struktury, które można zmienić za pomocą panelu Struktura.

Znakowanie elementów stron

Ramki tekstowe oraz elementy graficzne mogą być znakowane automatycznie lub ręcznie. Po oznakowaniu elementów stron można użyć panelu Struktura i zmienić kolejność elementów na stronie, przeciągając elementy struktury na nowe miejsce w hierarchii. Zmiany kolejności elementów wprowadzone w panelu Struktura zostaną uwzględnione w pliku Adobe PDF. Kolejność elementów w panelu Struktura jest użyteczna przy zapisywaniu pliku PDF z programu Acrobat w formacie HTML lub XML. Kolejność jest również przydatna, gdy dokument programu InDesign eksportowany jest do programu Dreamweaver (XHTML) lub formatu Wydań elektronicznych (EPUB).

Automatyczne znakowanie elementów stron

Po wybraniu polecenia Dodaj nieoznaczone obiekty, program InDesign dodaje odpowiednie znaczniki do panelu Znaczniki, a także nadaje pewnym nieoznakowanym elementom strony znaczniki Story (wątek) i Figure (rysunek). Znacznik Story stosowany jest do wszystkich nieoznakowanych ramek tekstowych, a znacznik Figure do każdego nieoznakowanego elementu graficznego. Później można ręcznie dodać inne znaczniki do sekcji tekstu. Automatyczne oznakowanie elementów strony nie gwarantuje jednak, że zostaną one odpowiednio ustrukturalizowane w eksportowanym pliku PDF.

Ręczne znakowanie elementów stron

Przypisywanie obrazom etykiet przeznaczonych dla oprogramowania czytającego na głos z ekranu

Oprogramowanie czytające na głos z ekranu może opisywać elementy graficzne, które ilustrują ważne pojęcia w dokumencie. W tym celu jednak trzeba przypisać do nich opisy. Czytniki ekranowe nie rozpoznają bowiem ilustracji i elementów multimedialnych, jeżeli w ich znacznikach nie wprowadzono tekstu alternatywnego.

Atrybut Alt umożliwia tworzenie tekstu alternatywnego, który jest odczytywany „zamiast” obrazu. Atrybut ActualText ma działanie podobne do atrybutu Alt, ponieważ pojawia się zamiast obrazu. Atrybut ten umożliwia zastąpienie obrazu wchodzącego w skład słowa, np. wyszukanej grafiki inicjału. W tym przykładzie atrybut ActualText pozwoli na odczytanie inicjału jako części słowa.

Podczas eksportowania dokumentu do pliku PDF wartości atrybutów Alt i ActualText są zachowywane w wynikowym pliku PDF i będą widoczne w programie Acrobat 6.0 i nowszych wersjach. Tekst alternatywny może zostać wykorzystany przy zapisywaniu pliku PDF z programu Acrobat w formacie HTML lub XML. Więcej informacji można znaleźć w dokumentacji programu Adobe Acrobat.

Grupowanie elementów strony w artykuł

Za pomocą panelu Struktura można grupować logicznie elementy stron, łącząc je w element Article (artykuł). Na przykład, w przypadku zbioru wątków ciągnących się przez wiele stron można utworzyć element macierzysty, który będzie zawierał te wątki w jednej grupie. Elementy macierzyste nazywa się elementami strukturalnymi. Pogrupowanym artykułom można również nadawać nazwy.

• Aby zgrupować elementy strony, wybrać polecenie Nowy element z menu panelu Struktura, wybrać element Article w panelu Znaczniki, a następnie przeciągnąć elementy strony pod element Article w panelu Struktura.
• Aby nadać nazwę zgrupowanym pozycjom, kliknij element Article w panelu Struktura prawym przyciskiem myszy i wybierz polecenie Nowy atrybut. W polu Nazwa wpisz Title. W polu Wartość wpisz pożądaną nazwę artykułu.